पछिल्लो समय आर्थिक क्षेत्रमा देखिएको मन्दी, बैंकिङ क्षेत्रमा भएको ब्याजदर बृद्धि, सरकारको नीति अटोमैत्री नहुनु, अटो लोनमा कडाइ लगायतका कारणले अटोबजारमा मन्दी आएको छ । स्पेयर्स पार्टस्को बिक्रीमा पनि ५० प्रतिशत भन्दा बढी गिरावट भएको व्यवसायीहरु बताउँछन् । यसैक्रममा समग्र अटोबजारमा केन्द्रित रहेर सत्यदीप इन्टरनेशनल प्रा.लि.का सञ्चालक दीपेन्द्र मिश्रसँग आर्थिक आवाजले गरेको कुराकानीः
लामो समयदेखि स्पेयर्स पार्टस्को व्यवसायमा आवद्ध हुनुहुन्छ । कोभिड, कोभिड पछिको आर्थिक मन्दीमा समग्र नेपालको स्पेयर्स पार्टस् व्यवसायको अवस्थाको कस्तो छ ?
कोभिड अगाडि पनि भारतले लगाएको अघोषित नाकाबन्दीको कारण हामी प्रभावित भएकै थियौं । त्यसबेला डिजेल, पेट्रोल पनि पाउने अवस्था थिएन । त्यसपछि केही सहज अवस्था आउन लागेको थियो, फेरि कोभिडले आएर ठूलो धक्का दियो । कोभिडसँगसँगै फेरि युक्रेन रसियाको द्वन्द्वबाट फ्युलको मूल्यमा बृद्धि, आर्थिक मन्दी लगायतका कारणले अहिले हाम्रो अटो पार्टस् व्यवसाय लगायत समग्र अटोमोबाइल्स व्यवसाय असहज अवस्थामा छ । बजारमा माग नै ५० प्रतिशत भन्दा बढीले घटिसकेको अवस्था छ ।
व्यापार घट्नुको मुख्य कारण अहिलेको आर्थिक मन्दी नै हो ?
मुख्य कुरा हाम्रो स्पेयर्स पार्टस् भनेको मुभमेन्टसको आधारमा खपत हुने हो । मोटर साइकल कुदेपछि, ट्रक बस गुडेपछि हाम्रो व्यापार हुने हो । ट्रक बसको मुभमेन्ट नै घटेको छ । सिमेन्ट, छड उद्योगहरुले उत्पादन घटाएको अवस्था छ भने निर्माण क्षेत्रमा पनि मन्दीको समस्या छ । मुभमेन्टमा आधारित ट्रककै विजनेश पनि एकदमै घटेर गएको छ । मोटरसाइकलको मुभमेन्ट पनि पहिलाको जस्तो छैन । त्यसकारण पनि स्पेयर्स पार्टस्को व्यापारमा निकै कमी आएको अवस्था छ ।
अटोमोवाइल व्यवसायमा स्पेयर्स पार्टस्को महत्व कस्तो छ ?
औषधि जस्तै महत्व छ स्पेयर्स पार्टसको । किनभने अफिसबाट घर अथवा अन्य ठाउँमा जाँदा एउटा गाडी अथवा मोटरसाइकल प्रयोग गर्नुभयो भने त्यो बाइकको मुभमेन्टको लागि पनि चाहिने भनेको स्पेयर्स पार्टस् नै हो । अति आवश्यकीय कुराहरुमा स्पेयर्स पार्टस् पर्छ । कोभिड कालमा हामी के कुरा बुझ्यौं भने कोभिडमा जब हामी बन्द अवस्थामा थियौं, त्यसबेला पनि जब केही न केही अत्यावश्यकीय एम्बुलेन्सहरु लगायत खाद्यान्न ढुवानीको लागि चाहिने ट्रक बसहरु थियो । लकडाउनको बेलामा पनि उहाँहरुलाई खोजीखोजी सामान चाहिएको थियो । किनभने त्यो औषधी पु¥याउन, खाद्यान्न पु¥याउन त्यही गाडी चाहिएको थियो । सरकारले हामीलाई घुम्न निस्कन नदिए पनि लुकेर आएर हामीले सामान दिनुपर्ने अवस्था थियो । यसकारण राज्यले पनि बुझ्न जरुरी छ अतिआवश्यकीय वस्तुमा स्पेयर्स पार्टस् परिसकेको छ ।
देशभरमा स्पेयर्स पार्टस्का व्यवसायीहरुको संख्या कति होला ?
नाडामा मात्रै पनि ३२÷३३ सय मेम्बरहरु पुुगिसकेको छ । तर, मलाई लाग्छ यसले पनि सबैलाई समेटेको छैन । ४५ सय देखि ५ हजार जति व्यवसायी स्पेयर्स पार्टस्को व्यवसायमा आवद्ध रहेको बुझिन्छ । वर्कसपका लागि छुुुट्टै गणना गर्नुपर्छ । मोटरसाइकलको मोटामोटी १२÷१५ हजार अनि कारलगायका गाडीहरुको २० हजार वर्कसप व्यवसायी छन् ।
यो क्षेत्रमा प्रतिस्पर्धा कस्तो छ ?
यहाँ आन्तरिक प्रतिस्पर्धा भन्दा पनि खुला सिमानाका कारण सबैभन्दा ठूलो चुनौती छ । खुला सिमानाका कारण सामानहरु अवैधानिक रुपमा आउँछन् । उतैको व्यापारीहरुले समेत पु¥याइ दिने, यहाँबाट पनि उपभोक्ताहरु पनि लुकीछुपी धेरै जाने गरेका छन् । हामीकहाँ राजस्व बढी छ । सरकारले भन्सार, भ्याटलगायत गरेर करिब ४० देखि ४५ प्रतिशतसम्म स्पेयर्स पार्टमा शुल्क लगाएको छ । उनीहरुले त्यहाँ गएर ल्याएपछि सस्तोमा किन्न पाउँछन् ।
स्पेयर्स पार्टस् व्यवसायीको संख्या धेरै छ । अब नाडाले स्पेयर्स पार्टका व्यवसायका लागि के गर्दा राम्रो होला ?
नाडा अटोमोबाइल व्यवसायीहरुको छाता संस्था हो । काठमाडौं केन्द्रित नभई हरेक क्षेत्रमा नाडाको संगठन विस्तार भएको छ । प्रदेश राज्य स्तरीय च्याप्टरहरु खुलेका छन् । उहाँहरु अलि सक्रिय भएर त्यहाँ अझै व्यवसायीहरुलाई जोड्नुपर्छ । यस क्षेत्रका हरेक व्यवसायीलाई नाडा आफ्नो संस्था जस्तो लाग्नुपर्यो । उहाँहरु सबै खुलेर आउनुुपर्यो । पहिलो समस्या व्यवसायीका लागि बैंकको ब्याज हो । अर्को कुरा मार्केटमा डिमाण्ड नै भएन । सहजरुपमा लोन पाउने अवस्था छैन । त्यसमाथि बैंकको ब्याज बढेर बढी समस्या भयो । कसैले नयाँ व्यवसाय सुरु गर्नै पनि लोन पाउने अवस्था छैन । यो कुरामा नाडाले सहजीकरण गर्नुपर्छ ।
Comments are closed.